Προσαρμογή στο σχολείο

Το βρεφικό τμήμα φιλοξενεί παιδιά ηλικίας από 18 μηνών. Σεβόμενοι το ατομικό ρυθμό ανάπτυξης του κάθε παιδιού και τηρώντας σταθερό το ημερήσιο πρόγραμμα με τις ώρες φροντίδας και τις παιδαγωγικές δραστηριότητες κάνουμε τα βρέφη, στην τόσο ευαίσθητη και τρυφερή ηλικία που βρίσκονται, να νιώσουν οικεία και ασφαλή στον ξένο χώρο που έρχονται.

Η πρώτη επαφή και η ένταξη ενός παιδιού στο εκπαιδευτικό πλαίσιο αποτελεί ένα σημαντικό πέρασμα από το «κλειστό» οικογενειακό περιβάλλον, όπου οι κανόνες και οι απαιτήσεις του είναι γνωστές και προβλέψιμες, σε ένα σύστημα «ανοιχτό», όπου η ζωή, τις πρώτες τουλάχιστον εβδομάδες, είναι γεμάτη από απροσδόκητα και απρόβλεπτα γεγονότα που σηματοδοτούν την πρώτη φάση της κοινωνικοποίησής του. Πρόκειται για μία διαδικασία καθοριστικής σημασίας για την εξέλιξη του παιδιού όπου καλείται πια να αναπτύξει δεξιότητες αυτονομίας, ανεξαρτησίας και συνεργασίας.

Η προσαρμογή του παιδιού εξαρτάται από παράγοντες όπως οι προηγούμενες εμπειρίες αποχωρισμού, η ιδιοσυγκρασία και η ωριμότητά του, η προετοιμασία του για το σχολείο, καθώς επίσης τα συναισθήματα και η στάση των γονέων σχετικά με το γεγονός ότι το παιδί τους ξεκινά το σχολείο. Έτσι, για μεγαλύτερο ή μικρότερο χρονικό διάστημα, κάποια παιδιά μπορεί να κλαίνε, άλλα μπορεί να εμφανίσουν δυσκολίες στον ύπνο, να γίνονται επιθετικά ή μελαγχολικά, να παρουσιάζουν αλλαγές στις διατροφικές τους συνήθειες ή να παλινδρομούν σε συμπεριφορές που είχαν σε μικρότερες ηλικίες. Όλα τα παραπάνω είναι φυσιολογικές αντιδράσεις στην περίοδο της προσαρμογής και θα υποχωρήσουν σταδιακά, αν το παιδί βιώνει καθημερινά ένα ευχάριστο, σταθερό και προβλέψιμο πρόγραμμα, που θα του δημιουργεί μια αίσθηση σιγουριάς και ασφάλειας.

Σε μια σχέση τα συναισθήματα δεν είναι μονόδρομα. Όπως, λοιπόν, το παιδί μπορεί να βιώσει άγχος αποχωρισμού, είναι αναμενόμενο και οι γονείς να έχουν ανάμεικτα συναισθήματα. Από την μια πλευρά, υπάρχουν συναισθήματα χαράς και περηφάνιας για το παιδί που μεγάλωσε και, από την άλλη, μια αίσθηση απώλειας για το μωρό που ήταν μέχρι τώρα, ανησυχία για το αν θα έχει επαρκή φροντίδα, αν θα είναι καλή η δασκάλα, αν θα βρει φίλους, αν θα μπορέσει να τα καταφέρει. Επίσης, υπάρχουν συναισθήματα αμφιβολίας και ενοχών επειδή αφήνουν την φροντίδα του παιδιού σε κάποιους άλλους και δεν είναι οι ίδιοι εκεί για να τα φροντίσουν. Όλα αυτά τα συναισθήματα μεταφέρονται άμεσα στα παιδιά, καθώς αντιλαμβάνονται και αποκωδικοποιούν τον κόσμο μέσα από τα συναισθήματα και την στάση των γονιών τους.

Έτσι, σημαντική προϋπόθεση για την ομαλή προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο είναι να εισπράττει σιγουριά και αισιοδοξία από τους γονείς γι’ αυτό το σημαντικό βήμα στην εξέλιξή του. Το παιδί έχει στραμμένη την προσοχή του στους γονείς του, για να βεβαιωθεί ότι θα είναι ασφαλές στο καινούριο πλαίσιο και ότι έχουν εμπιστοσύνη στην ικανότητά του να προσαρμοστεί σε αυτό. Αυτή η σιγουριά δεν μεταδίδεται μόνο από τα λόγια του γονέα αλλά και από τα μη λεκτικά μηνύματα που περνάει με την στάση του. Είναι βοηθητικό, λοιπόν, να αναγνωρίσουν οι γονείς τα δικά τους συναισθήματα και να επικεντρωθούν και να πειστούν οι ίδιοι για τα θετικά σημεία αυτής της νέας εμπειρίας για το παιδί και να παραμένουν δίπλα του, παρέχοντάς του την συναισθηματική ασφάλεια που έχει ανάγκη.

Κέλλυ Θεοδόση
Ψυχολόγος